Inwestycje w rozwój cyfrowego aspektu biznesu dawno nie były tak ważne, potrzebne i nieuniknione. Mimo presji nadchodzących w gospodarce zmian, warto jednak mądrze i z uwagą podejść do projektowania i wdrażania elektronicznych narzędzi i usług. W takiej strategii zdecydowanie pomagają badania jakościowe i da się je z powodzeniem wykonać zdalnie!
Przez ostatnich 10 lat zdalne badania jakościowe prowadziliśmy w projektach, realizowanych z zagranicznymi partnerami lub w sytuacjach, gdy respondenci nie byli uchwytni w tradycyjny sposób. Praca badacza w dobie social distancing-u może stanowić wyzwanie. Wykorzystując odpowiednie metody nie tracimy jednak na efektywności. Co w takich badaniach jest dla nas najważniejsze?
W jakim programie się zobaczymy?
Zawsze dostosowujemy narzędzia do konkretnych warunków. Wybór programów do komunikacji w takich sytuacjach jest olbrzymi, pozostaje dopasowanie do potrzeb i oczywiście obostrzeń wynikających z polityki bezpieczeństwa danego klienta.
Chcesz poznać opinie użytkowników o Twoim produkcie?
Aby wybrać najlepsze narzędzia sprawdzamy na przykład, czy:
- możemy zastosować jeden typ narzędzia dla wszystkich respondentów,
- respondent łączy się z nami ze swojego domu, biura czy innego miejsca,
- wywiad będzie obserwowany przez klienta,
- badanie będzie nagrywane,
- ile osób weźmie udział w badaniu,
- klient posiada swój system lub preferencje co do wykorzystania konkretnego narzędzia.
Niektórzy wybiorą GoToMeeting, u innych dobrze sprawdzi się Teams, czy Google Hangouts. Z naszego doświadczenia GoToMeeting najlepiej sprawdza się w instytucjach finansowych. Firmy prowadzące działalność w infrastrukturze Google – chętniej wykorzystają Google Hangouts. Przy wideokonferencjach z większą liczbą uczestników warto wykorzystać Zoom, natomiast wyniki badań i warsztaty online najlepiej poprowadzić w programie FigJam, który daje nam możliwość wykorzystania technik UX do analizy i mapowania wyników oraz współpracy real time.
Oczywiście zdalne badania najłatwiej prowadzi się z młodymi osobami, które na co dzień pracują z nowymi technologiami, często z domu. Problemy techniczne wtedy zdarzają się bardzo rzadko, respondenci łączą się z nami od razu i chętnie udostępniają nam swoje ekrany, aby pokazać konkretne przykłady czy rozwiązania.
Z naszego doświadczenia:
Jednym z projektów, który przeprowadziliśmy w znacznej części zdalnie były wywiady pogłębione z właścicielami drukarni oraz osobami, które z nimi na co dzień współpracują takimi, jak działy marketingu czy agencje reklamowe. Badania realizowaliśmy po części w naszym laboratorium, a w części telefonicznie oraz za pośrednictwem Skype’a i Google Hangouts.
W swojej pracy realizujemy jednak czasem bardzo wymagające badania jakościowe. Jak się do nich przygotowujemy, aby uniknąć problemów?
Testujemy, sprawdzamy i znów testujemy
Lubimy nasze laboratorium badawcze, uwielbiamy też prowadzić badania w terenie, ponieważ pozwalają nam one osadzić zdobyte w wywiadach informacje w odpowiednim przestrzennym kontekście i zdobyć dodatkowe, cenne insigty.
Przeczytaj mój artykuł na temat badań aplikacji dla kierowców NaviExpert, prowadzonych w samochodzie.
W takich warunkach mamy możliwość bezpośrednio sprawdzić nasz set-up techniczny. Zdalne badania jakościowe niosą za sobą nowe wyzwania. Najważniejsze więc zawsze przetestować i sprawdzić wszystkie narzędzia, które będą wykorzystywane oraz przygotować plan B w razie niespodziewanych awarii.
Z naszego doświadczenia:
Dla jednego z międzynarodowych klientów realizowaliśmy badania użyteczności rozwiązań dla HR. Respondenci pochodzili z różnych zakątków świata – Kanady, Australii, Filipin… Wyzwaniem był różniący się w zależności od lokalizacji set-up techniczny, który musiał być każdorazowo indywidualnie dopasowywany. Początkowe testy trwały dłużej przez dopasowywanie narzędzi, ponowne łączenie się z respondentem, problemy techniczne. Rano rozmawialiśmy z Indonezją korzystając z Whereby, aby po południu z Kanadą łączyć się przez Teamsy. Dodatkowo nagrywaliśmy testy, które prowadziliśmy równocześnie na telefonie i komputerze, a nasi respondenci dzielnie współpracowali przełączając się pomiędzy urządzeniami w trakcie wywiadów.
To doświadczenie nauczyło nas zawsze dokładnie sprawdzać razem z respondentami ustawienia techniczne wszystkich używanych programów, jeszcze przed rozpoczęciem badania.
Elastyczność w każdej sytuacji
Na badania jakościowe online decydowaliśmy się nie tylko wtedy, kiedy prowadziliśmy wywiady, czy testy z użytkownikami z zagranicy. Czasem poszukiwaliśmy do badań osób o bardzo specyficznym profilu i spotkanie się na rozmowę face to face było zbyt dużym wyzwaniem logistycznym zarówno dla nas, jak i dla naszych respondentów.
Z naszego doświadczenia
Projektując nowy serwis B2B2C dla jednego z naszych klientów zrealizowaliśmy dwie tury testów użyteczności z elementami wywiadu pogłębionego. Rozmawialiśmy z elektroinstalatorami z Włoch i Niemiec, którzy współpracowali z konkretnymi hurtowniami czy firmami. Nasi respondenci byli bardzo zajęci, często przerywali i przekładali spotkania. Niektóre wywiady rozpoczynaliśmy kilka razy, w różnych terminach. Zdarzały się sytuacje, w których respondent miał problem z mikrofonem w komputerze, więc widzieliśmy się przez Skype a rozmawialiśmy przez telefon. Takie doświadczenia nauczyły nas podchodzić do tego typu spotkań elastycznie i szybko dopasowywać zarówno narzędzia, jak i czas rozmowy.
Szukamy najlepszych rozwiązań
Oczywiście czasem już na etapie poszukiwania odpowiednich metod badawczych proponujemy takie, które pozwolą nam najlepiej przeanalizować dane zagadnienie. Wtedy to potrzeba wynikająca z założeń projektu, a nie tylko kontakt z respondentami determinuje narzędzia i metody. Przykładem mogą być sytuacje, w których wykorzystujemy card sorting i tree testing (narzędzie OptimalSort) czy badania dzienniczkowe. Takie badania pozwalają nam zebrać zdalnie ogromną ilość wiedzy.
Z naszego doświadczenia:
Jednym z celów projektu dla sieci sklepów z branży DIY była eksploracja potrzeb użytkowników oraz wypracowanie modeli biznesowych w obszarze smart home, które miały zostać włączone do oferty. Przeprowadziliśmy badania dzienniczkowe w Polsce, Włoszech, Hiszpanii, Rosji oraz Francji za pomocą dostosowanej do tego typu potrzeb aplikacji mobilnej.
Badania jakościowe – dbamy o bezpieczeństwo
Prowadząc badania jakościowe online, szczególnie testy użyteczności prototypów wiele czasu poświęcamy zagadnieniom bezpieczeństwa danych i informacji. Udostępniając respondentom linki zawierające projekty, które są w fazie rozwoju – organizujemy badanie tak, aby nikt poza respondentem nie miał do nich dostępu.
Staramy zabezpieczyć przekazywane dane na kilka sposobów:
- przygotowaliśmy specjalną umowę podkreślającą kwestie poufności,
- przed rozpoczęciem badania zawsze podpisujemy umowę z każdym respondentem,
- aby dodatkowo podkreślić wagę bezpieczeństwa kilkukrotnie ją komunikujemy, również w opisie samego spotkania,
- w przypadku badań prototypów respondenci otrzymują jednorazowy link dostępny z hasłem, który staje się nieaktywny zaraz po zakończeniu testu,
- przed i po zakończeniu badania staramy się przypominać o poufności i konsekwencjach niedotrzymania tajemnicy.
Zakończenie
Zdalne badania jakościowe prowadziliśmy do tej pory w wyjątkowych sytuacjach i nikt z nas nie przypuszczał, że z dnia na dzień, w obliczu nowej rzeczywistości będzie to nasz jedyny sposób na zdobycie wiedzy i eksplorację z udziałem respondentów. Taka forma jest dla nas jednak naturalną alternatywą, ponieważ dotychczas w codziennej pracy wykorzystywaliśmy szereg narzędzi do zdalnej współpracy, komunikacji i prowadzenia warsztatów.