Z naszego doświadczenia wynika, że aby taka inicjatywa osiągnęła sukces, trzeba spełnić szereg warunków i wykonać szereg aktywności. Proces wymaga sporo pracy i zaangażowania, a odpowiednie przygotowanie jest jednym z tych czynników, które wpływają na sukces całego przedsięwzięcia. Od czego zacząć i jak zbudować solidne podstawy dla świetnie funkcjonującego living lab’u?
Ostatnio pisałam o tym czym jest living lab i dlaczego warto rozważyć jego wdrożenie w organizacji dziś podpowiem…
…jakie czynniki wziąć pod uwagę budując living lab
Cele biznesowe
Wyznacz obszary lub gałęzie biznesu, którymi docelowo będziesz zajmować się w living lab’ie. Zdecyduj czy będą to wszystkie obszary czy tylko niektóre z tych, którymi zajmuje się Twoja firma.
Wyznacz jasne cele biznesowe dla każdego z obszarów, zarówno ogólne, jak i te bardziej szczegółowe. Opisz do czego Twoja firma dąży i jaki ogólny stan czy rezultat chce osiągnąć dzięki innowacjom w tych obszarach.
Strategia innowacji
Cele przekuj w plan. Opracuj strategię innowacji, w której określisz przede wszystkim ilość i rodzaj innowacji, a także obszar ich koncentracji.
Portfel projektów
Opracuj portfel projektów innowacyjnych. Zaangażuj osoby, które mają umiejętność określenia i rozwoju odpowiedniego portfela projektów innowacyjnych. Wcześniej sformułowana strategia determinuje kryteria doboru projektów, które mogą zostać dopuszczone do portfela. Dodatkowo, docelowo w portfelu powinny się znaleźć różnorodne projekty – różnorodność pomaga zmniejszać ryzyko niepowodzenia.
Finansowanie
Działalność jednostek tworzących innowacje może być finansowana ze środków płynących z wewnątrz organizacji, jak i strumieniem finansowania zewnętrznego. Możliwe źródła finansowania zewnętrznego to wkłady finansowe partnerów, konsorcja czy sprzedaż usług na zewnątrz. Zaplanuj proces finansowania adekwatny do realiów biznesu, określ jakie będą źródła finansowania i zweryfikuj o jakie finansowanie możesz się ubiegać.
Organizacja
Aby przedsięwzięcie mogło osiągnąć sukces, niezbędna jest odpowiednia struktura organizacyjna dla innowacji. Ustal w jaki sposób w strukturze organizacyjnej firmy będzie się wpisywać żywe laboratorium, pamiętając, że niezależne miejsce w strukturze, wsparcie organizacji i legitymizacja działań są jednocześnie motorem napędowym, jak i czynnikiem sukcesu. Niektóre firmy decydują się na przykład na stworzenie niezależnych jednostek kierowanych przez Chief Innovation Officers, podległych bezpośrednio zarządowi.
Ludzie
Zaangażuj w pracę living lab osoby o odpowiednich funkcjach i kluczowych kompetencjach. Najlepsze rezultaty osiągną interdyscyplinarne zespoły, gdzie wiedza i kompetencje członków się uzupełniają i gwarantują spojrzenie z wielu perspektyw na ten sam problem. W zespole roboczym powinni się znaleźć: projektant, badacz, osoby o kompetencjach zarządzania zespołem projektowym np. Scrum Master i Project Manager oraz opiekunowie produktów np. Service Designer i Product Owner.
Ekosystem innowacji
Poza pracownikami firmy, zaproś do współpracy partnerów i klientów. Partnerzy mogą reprezentować różne środowiska, a nawet branże (środowisko akademickie, biznesowe, eksperci i konsultanci branżowi, sektor publiczny). Zdecydowanie zmienia się rola klienta. Dotychczas w roli odbiorcy produktu i usługi, teraz klienci stają się partnerami, zaangażowanymi w proces tworzenia innowacji od samego początku. Określ jakie grupy klientów zaprosisz do współpracy.
Rozwijasz innowacyjne produkty i usługi?
Zarządzanie
Dobrze funkcjonujący living lab potrzebuje sprawnego zarządzania. W kierowanie procesem decyzyjnym powinny być zaangażowane osoby z zarządu. To im powierza się zadanie oceny efektywności pracy zespołu roboczego oraz akceptację przejścia pomysłu do kolejnej fazy.
Proces
Proces tworzenia innowacji niezmiennie będzie zawierał elementy eksplorowania, generowania pomysłów, tworzenia wstępnych konceptów, budowania prototypów i MVP – Minimum Viable Product, ewaluacji i testowania, zanim rozwiązanie przejdzie fazę pilotażu i zostanie wdrożone. Korzystaj ze sposobów działania i komunikacji, które pozwolą Ci reagować szybko na każdym etapie procesu, zapewnią jego efektywność, dzięki czemu pozwolą na sprawną realizację i szybkie stworzenie innowacyjnego produktu lub usługi.
Facylitator
Zaangażuj kogoś z zewnątrz. Twojemu zespołowi będzie potrzebny specjalista, który spojrzy na proces obiektywnie i będzie pełnił rolę facylitatora procesu. Facylitator będzie ważną osobą w kosystemie – to on zadba o płynność i spójność działań, będzie w odpowiednim momencie zachęcał odpowiednie osoby do zaangażowania i będzie czuwał nad całością procesu.
Kultura
Od samego początku buduj kulturę otwartości. W procesie generowania innowacji słuchaj różnorodnych opinii i uwzględniaj wiele perspektyw, angażuj liczne osoby z całego ekosystemu otaczającego firmę (klientów, partnerów biznesowych, start-up’y, reprezentantów środowiska naukowego)pracujcie w multidyscyplinarnych grupach.
Szybko przekonasz się, że kultura otwartości jest kluczowa w procesie generowania innowacyjnych usług i produktów o wysokiej jakości.
Mierniki
Opracuj odpowiednie kryteria pomiaru efektywności działań. KPI powinny być konkretne i mierzalne oraz uwzględniać to na jakim etapie działalności jest living lab. Dzięki dobrze dobranym KPI możesz skutecznie monitorować poziom realizacji celów. Być może Twojej firmie przyda się jeden, ściśle określony cel tzw. North Star, który da wskazówkę rozwoju w różnych aspektach, nie tylko tych związanych z innowacjami?
Przywództwo
Zadbaj o silne wsparcie najwyższej kadry zarządzającej i silną kadrę zarządzającą zespołem innowacji – prędko zauważysz, jak istotną determinantą sukcesu jest dla living lab’u odpowiedni leadership.
Otwartość na perspektywę klienta
Living lab przewiduje rezygnację ze standardowego podejścia, w którym firma opracowuje produkt, na dalszym etapie ewentualnie przeprowadza badania z jego potencjalnymi odbiorcami, a następnie wychodzi do nich z gotowym produktem i nieraz bada satysfakcję z produktu obecnego na rynku. Tutaj zmienia się myślenie o kliencie.
Klient zmienia się w partnera, aktywnie biorącego udział w procesie rozwijania produktu, i to od samego początku. W living lab’ie wysłuchuje się potrzeb i oczekiwań klientów, tak by od samego początku budować satysfakcję klientów.
