Sytuacja gospodarcza, ekonomiczna i społeczna zmienia się dynamicznie w obliczu pandemii COVID-19. Od kilku tygodni na bieżąco analizujemy potencjał rozwoju nowych technologii, wspierających działanie firm. Uruchamiamy newsfeed, dotyczący innowacji w logistyce, które będą zyskiwać na znaczeniu.
Sytuacja, jaką obserwujemy może przyspieszyć wejście wielu dużych przedsiębiorstw w erę „Przemysłu 4.0” a mniejszym dostarczyć sprytnych, elastycznych narzędzi dystrybucji towarów.
Digitalizacja lokalnych sklepów i targowisk
Kolejne supermarkety, nawet po zdjęciu obostrzeń skupiają się na rozbudowie swoich centrów logistycznych dedykowanych dostawom online (np. Woolworths). Niektóre sieci (tj. nowozeladzka NZ Countdown) otwierają wprawdzie nowe placówki, ale dedykują je w zupełności sprzedaży online (bez dostępu dla klientów).
Po supermarketach i małych detalistach przyszedł również czas na digitalizację osiedlowych sklepów i targowisk. Zapotrzebowanie na wygodne dostarczanie świeżej ekologicznej żywności bezpośrednio do domu nie maleje. Co prawda pojawiają się koncepty nowej organizacji targowisk, tj. projekt pracowni Shift Architecture (przemieszczanie się po targowisku jak po szachownicy). Jednak pozytywne doświadczenia klientów w korzystaniu z zakupów online nakręcają kolejne inicjatywy (przede wszystkim platformy zrzeszające małych dostawców, tj. Yeooo w Irlandii).
Potrzebujesz dowiedzieć się w jakie innowacje rozwijać w Twojej branży?
Potencjał w trendzie lokalnych zakupów zauważył Facebook inwestując w ostatnich tygodniach 5,7 mld USD w nowy koncept sklepów wprowadzany w Indiach przez koncern Jio (platforma JioMart). Platforma skupia małe prywatne straganu (kirany), obecne w Indiach na każdym rogu i oferujące klientom szybkie dostawy oraz elastyczne płatności. Teraz dzięki inwestycji FB płatności będą możliwe również poprzez komunikator WhatsApp. Biorąc pod uwagę trend odchodzenia od operowania gotówką oraz obserwacje rynku chińskiego, gdzie płatności na targach odbywają się powszechnie za pośrednictwem Wechat i kodów QR możemy się spodziewać szybkiej digitalizacji najmniejszych dostawców branży retail również w Europie.
Przyspieszona rewolucja na rynku dostaw żywności
Duże sieci handlowe szybko odpowiedziały na rosnące zapotrzebowanie na dostawy online modyfikując swoją ofertę. Zyskali na tym zewnętrzni dostawcy, szczególnie Glovo, które połączyło siły z Carrefourem i Biedronką obiecując dostawy w godzinę. Z kolei Tesco nawiązało partnerstwo z siecią FreeNow i 99Rent poszerzając flotę swoich pojazdów dostawczych o taksówki. Ponadto Kaufland rozpoczął sprzedaż online w formie paczek niezbędnych produktów (szczególnie dedykowanych seniorom) za pośrednictwem sieci Mango. Natomiast rosyjski supermakret Vkusvill chce zainstalować automaty z żywnością w budynkach mieszkalnych.
Sieci starają się też reagować na nałożone ograniczenia zakupowe informując o najlepszym czasie na wykonacie zakupów (m.in. narzędzie online „Prognoza ruchu” na stronie Carrefour). Na całym świecie powstaje wiele podobnych rozwiązań (Filaindiana.it, ShopSafe). Co więcej niektóre z sieci wdrażają inteligentne kamery w sklepach monitorujące liczbę osób i alarmujące o zbytnim zatłoczeniu (Albert Heijn we współpracy z ICIT w Holandii), a nawet urządzenia monitorujące poszczególnych klientów, w celu zachowania przez nich odpowiednich odległości (Idyme „Smart Done”). Z drugiej strony dostawcy i kurierzy zyskują nowe kanały kontaktu (integracja InPost z WhatsApp).
Nie tylko sieci handlowe korzystają z rosnącego zapotrzebowania na zakupy produktów spożywczych. Powstaje szereg inicjatyw i platform online łączących drobnych detalistów, także restauratorów z klientami (np. BeRemote, Your Local Delivered w UK). Co ciekawe za dostawy produktów i szybkich paczkowanych posiłków online zabierają się również restauracje przekształcając się w mini-supermarkety (współpraca restauracji Leon z Absolute Taste w USA).
Ciekawy pivot działalności zaproponował również twórca aplikacji BoxCar (do rezerwacji miejsc parkingowych i samochodów) przekształcając biznes w mobilny sklep spożywczy i miejsce odbioru paczek. Swoich szans w nowej sytuacji próbują również sklepy odzieżowe oferując usługę zdalnego przymierzania produktów w domu (kurier ZootTaxi przywozi zamawiane ubrania, czeka aż zostaną przymierzone i jeśli nie pasują zabiera je z powrotem). Myślisz o dodatkowych funkcjonalnościach? Sprawdź jak przeprowadzić i przetestować eksperyment.
1. Wzrost roli internetu rzeczy (IoT) w łańcuchu dostaw
Automatyzacja produkcji, zmniejsza zapotrzebowanie na pracowników pracujących na liniach montażowych, nie da się jednak produkować bez dostaw surowców. Obecny kryzys związany z pandemią ujawnił najsłabsze ogniwa w łańcuchach dostaw wielu firm. I nie chodzi tu tylko o problemy z transportem i dostarczaniem towarów wynikające z zamkniętych granic i przestrzeni powietrznej. Kryzysowy dla wielu firm okazał się przede wszystkim brak informacji o statusie i czasie dostawy towarów. Brak precyzyjnych systemów monitoringu dostaw, które zapewniają, więcej niż tylko podstawowe śledzenie („przesyłka jest drodze”) spowodował trudności w prowadzeniu skutecznych działań z zakresu zarządzania kryzysowego. Problem ten dotyczy (w różnej skali) zarówno wielkich korporacji, jak mniejszych przedsiębiorstw wielu branż.
Szansą dla automatyzacji łańcucha dostaw i płynnego przepływu informacji o transporcie towarów w czasie rzeczywistym są systemy wykorzystujące rozwiązania IoT. Mikro-czujniki przyklejone do transportowanych produktów mogą na bieżąco informować nie tylko o ich położeniu, ale i stanie jakości czy żywotności. W odniesieniu do dostawców, np. z branży spożywczej lub farmaceutycznej, obok skutecznego dostarczenia towaru w konkretne miejsce, równie istotny jest czas jego dostarczenia (transportowane produkty mogą się szybko zepsuć, jeśli pojawią się nieoczekiwane opóźnienia).
Tu z pomocą przychodzą coraz bardziej zaawansowane systemy tj. Smart Freight Technology od Intela, C3.ai, Traxens. Rozwiązania te bazują na dołączaniu inteligentnych sensorów lub wyposażonych w czujniki kontenerów zapewniając połączenie z ładunkiem niemal w czasie rzeczywistym (nawet na oceanie). Operatorzy i logistycy mają komfort śledzenia przesyłki z poziomu aplikacji niczym zamawiając Ubera, co znacznie ułatwia zarządzanie logistyką i dystrybucją.
Coraz większa dostępność nowych technologii tj. blockchain i 5G może jeszcze bardziej rozszerzyć możliwości inteligentnych łańcuchów dostaw. Pojawiają się potężne ekosystemy, które umożliwiają nie tylko poprawne monitorowanie, śledzenie i łączenie ze sobą zdarzeń, ale jednocześnie dają spójny wgląd w historię transakcji pomiędzy wszystkimi uczestnikami łańcucha dostaw, nieważne kim są dostawcy, ilu ich jest i jak złożone są powiązania pomiędzy nimi. Ma to szczególnie znaczenie w przeciwdziałaniu oszustwom czy w dystrybucji dóbr luksusowych. Rozwiązań tego typu dostarczają, m.in. Everledger i shipchain.io.
2. Inteligentne magazyny i automatyzacja sposobów dystrybucji towarów
Obecna sytuacja pokazuje jak złożony jest proces dystrybucji poszczególnych towarów i jak rozległe i skomplikowane są łańcuchy dostaw. Jeśli w wyprodukowaniu i dostarczeniu jednego T-shirta uczestniczy kilkadziesiąt firm, a komponenty do jednego smartfona znajdują się na 2 kontynentach, to dystrybucja towarów zawsze będzie wystawiona na problemy.
Oczywiście przy produkcji bardziej zaawansowanych produktów, np. samochodów, sprzętu elektronicznego czy smartfonów o lokalizacji produkcji decyduje najtańsza siła robocza. Ale pojawiające się coraz częściej (zwłaszcza w ostatnich tygodniach) zapowiedzi wielu firm o potrzebie powrotu z produkcją do krajów macierzystych, może otworzyć erę zamykania obiegu przepływu towarów na mniejszych terytoriach. Sytuacja ta stwarza ogromne możliwości organizacji na nowo rynku przestrzeni magazynowych i inteligentnego zarządzania zasobami na małych terenie. Warto zwrócić tutaj uwagę na kilka firm które już starają się to z dużym sukcesem robić, tj. Fabric (getfabric.com) czy Texas Instruments ze swoim centrum dystrybucji SwissLog AutoStore.
3. Innowacje w logistyce – rewolucja w sprzedaży żywności online
Rynek zakupów spożywczych online w wielu krajach stanowi nadal bardzo małą część rynku FMCG. Obserwując jednak wyzwania z jakimi mierzą się obecnie (nie tak przecież liczne) platformy e-grocery, perspektywy wzrostów w tym obszarze są bardzo obiecujące. Co prawda w Polsce większość dużych centrów handlowych wdrożyło w ostatnich latach swoje sklepy online (np. Carrefour, Auchan, E.Leclerc, Tesco), ale niezależnych e-sklepów czy rozwiązań online specjalizujących się takich dostawach jest raptem kilka (np. frisco.pl, szopi.pl). Najprawdopodobniej będzie ich coraz więcej.
Jeśli dodamy do tego modę na zakupy ekologicznych produktów od lokalnych dostawców (np. w modelu oferowanym przez LokalnyRolnik.pl) może się okazać, że właśnie wchodzimy w erę „food-commerce”. Jeśli oczywiście podołają one obecnemu zadaniu i zapewnią skuteczny sposób dostawy przekonując konsumentów, że taki system działa.
Potencjał rozwoju dostaw produktów spożywczych jest bardzo szeroki. Od tradycyjnego dostarczania przez kurierów, przez dostawy dronami i autonomicznymi pojazdami, po odbiór własny. O ile ten pierwszy model jest już dość dobrze zagospodarowany (wspomniane rozwiązania tj. szopi.pl czy szeroki trend aplikacji w modelu Ubera – UberEats, Glovo, gopuff.com, Pyszne.pl), to wykorzystanie nowych technologii może przyspieszyć rozwój bardziej zaawansowanych sposobów dostaw.
Wiele firm wdrażających innowacje rozwija tzw. laboratoria innowacji. Sprawdź czym jest Living Lab.
W czasach kwarantanny w ostatnich tygodniach skutecznie sprawdziły się w USA i Chinach autonomiczne roboty (tj. Postmates, starship.xyz) dostarczające mieszkańcom codzienne zakupy.
W dłużej perspektywie duży potencjał wdrożenia mają również dostawy dronami (zapowiadane w USA przez Amazon, UPS Flight Forward oraz DHL i Ehang w Chinach) oraz przyspieszająca ekspansja autonomicznych sklepów (tj. AmazonGo). Pierwsze wdrożenia autonomicznych sklepów pojawiły się (Take&GO, sklepy BioFamily) albo za chwilę pojawią się (Żabka, Carrefour Flash) również w naszym kraju. Ponadto gdzieś obok można upatrywać też dużego potencjału rozwoju Lodówkomatów od InPost czy mini-sklepów stawianych w modelu vendingowym (np. samoobsługowy Lewiatan).
Sprawdź newsfeed innych branż:
Nieuniknione zmiany i innowacje w branży medycznej – HealthTech
